O psychoterapii

Czym jest psychoterapia?

Psychoterapia to proces oparty na relacji. Jego celem jest wypracowanie zmiany u osoby doświadczającej trudności emocjonalnych. To spotkanie dwóch osób – psychoterapeuty i pacjenta (w języku łacińskim słowo “patiens” oznacza “cierpiący”), które umożliwia osobie korzystającej z psychoterapii głębsze poznanie siebie, swoich uczuć, potrzeb, konfliktów w celu dokonania zmiany w funkcjonowaniu. Wiąże się to ze stoniowym wygaszeniem objawów, a przez to zwiększeniem możliwości rozwojowych pacjenta.

Wynosząc z relacji terapeutycznej nowe doświadczenia, nabywając nowe umiejętności, pacjent wprowadza zmiany w swoim życiu poza gabinetem psychoterapeutycznym, co jest zasadniczym celem psychoterapii i dowodem jej skuteczności. Zgodnie z dynamiką relacji psychoterapeutycznej pacjent przechodzi od zależności do coraz większej niezależności i samodzielności. Psychoterapeuta zależnie od podejścia teoretycznego może pełnić rolę towarzysza, przewodnika lub swego rodzaju lustra odbijającego doświadczenia pacjenta w relacjach z osobami znaczącymi w procesie rozwoju. Ważne by psychoterapia prowadziła do zmian i jak twierdzi Jan Czabała:” Rodzaje zmian różnią się tylko w zakresie trudności ich osiągania.”

Dla kogo psychoterapia?

Ten rodzaj intrwencji może być użyteczny dla każdego, kto doświadcza trudności emocjonalnych, życiowych, w relacjach z innymi, komu brakuje poczucia satysfakcji i możliwości realizowania swoich potrzeb i pragnień. Psychoterapia posłuży każdemu, kto chce poznać siebie, pojednać się ze światem swoich psychicznych przeżyć, potrzeb i konfliktów, które nie zawsze są świadome – po to by żyć w większej wolności. Człowiek doświadczający cierpienia psychicznego czy bezsilności w radzeniu sobie z jakąś sytuacją życiową może w ten sposób wzmocnić siebie i twórczo przejść przez kryzys.

Jak długo trwa psychoterapia?

Zależnie od potrzeb pacjenta i stylu pracy psychoterapeuty, terapia krótkoterminowa może trwać kilka miesięcy, psychoterapia w nurcie psychodynamicznym – nawet kilka lat. Skuteczność psychoterapii uzależniona jest od rodzaju trudności pacjenta, jego motywacji i stosowanego przez terapeutę podejścia psychoterapeutyczngo.

Kim jest psychoterapeuta?

Jest to osoba po studiach wyższych (medycznych, psychologicznych, pedagogicznych), która ukończyła specjalne kilulketnie szkolenie w tym zakresie, odbyła własną pracę psychoterapeutyczną oraz poddaje swoją pracę regularnej superwizji. Psychoterapeuta certyfikowany ma kilkuletnie doświadczenie i znajduje się na liście psychoterapeutów certyfikowanych przez odpowiednie związki (np. Polskie Towarzystwo Psychologiczne czy Polskie Towarzystwo Psychiatryczne).

Co to jest kontrakt psychoterapeutyczny?

Jest to umowa zawierana między psychoterapeutą a pacjentem podczas początkowych spotkań. Ustala się wtedy zasady współpracy (terminy i warunki spotkań, zasady ich odwoływania, odpłatność itp.), cele terapeutyczne – jaka jest oczekiwana przez pacjenta zmiana i w jaki sposób można ją osiągnać, a także jakie są oczekiwania osoby korzystającej z pschoterapii wobec współpracy z psychoterapeutą.

Czy po podjęciu psychoterapii poczuję się lepiej?

Proces psychoterapeutyczny można porównać do leczenie chirurgicznego, w którym dopiero interwencja w obrębie uszkodzonych części ciała może przynieść skuteczne wyleczenie. Tak więc efekt odzyskania pełni zdrowia i możliwości może być odroczony w czasie. Pomimo możliwości okresowych pogorszeń psychoterapia przynosi widoczne dla pacjenta efekty w postaci większej świadomości i znajomości własnych stanów emocjonalnych i zmiany negatywnych wzorców zachowań, co sprzyja poprawie jakości życia w dalszej perspektywie. Należy pamiętać, że te przejściowe trudności mogą wywoływać niepokój, czy też zwątpienie w sens psychoterapii Warto jednak mieć świadomość dynamiki tego procesu i dzielić się swoimi wątpliwościami podczas sesji, rozumiejąc, że trudne emocje są ważnym i nieodłącznym elementem leczenia.

Na czym polega poufność w pracy psychoterapeuty?

Psychoterapeuta powinien pracować w oparciu o zasady etyczne swojego zawodu (Deklaracja Zasad Etycznych na psychiatria.org.pl). Oznacza to na podejmowaniu działań mających służyć tylko i wyłącznie dobru pacjenta. Sesje terapeutyczne objęte są tajemnicą, czyli ich treść bezwzględnie nie może być przekazywana osobom trzecim. Wyjątkiem jest sytuacja superwizji lub bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia pacjenta. W pierwszym przypadku psychoterapeuta omawia swoją pracę z superwizorem w celu podnoszenia jej jakości, z zachowaniem anonimowości pacjenta. W drugim psychoteraeuta ma możliwość użycia swojej wiedzy jedynie w zakresie koniecznym do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentowi.

Psychoedukacja – czym jest?

Jest to edukacja z zakresu psychologii, czyli nauki o funkcjonowaniu psychicznym człowieka. Stanowi ważną dziedzinę profilaktyki oraz leczenia zaburzeń psychicznych. Z jednej strony jest przekazywaniem wiedzy konkretnej, podręcznikowej, z drugiej zaś uczy, jak tę wiedzę odnosić do siebie, po to by lepiej siebie rozumieć: własne zasoby, potrzeby i trudności. Jest to szeroka dziedzina wiedzy o ludzkiej psychice podana w konkretnym celu – dla poprawy jakości życia człowieka. Dobra psychoedukacja “jest skrojona na miarę” konkretnej osoby lub grupy osób. Dotyczy aktualnie przeżywanego przez człowieka etapu rozwojowego, jego potencjału, trudności psychicznych i ich źródeł, a także możliwości leczenia i zapobiegania.

Dla kogo psychoedukacja?

To dobry wybór dla każdego kto chce poznać praktyczną wiedzę z zakresu psychologii według swojego osobistego zapotrzebowania i zainteresowania. Ważne żeby wybrać odpowiednią dla siebie formę i temat. Możliwe są indywidualne konsultacje lub grupowy warsztat, który może ubogacać wiedzę o doświadczenia innych osób. Każdy kto chce dbać o swój rozwój psychiczny i świadomie mu sprzyjać znajdzie w tej formie zajęć inspirację. O ile nastolatek odnajdzie się w temacie asertywności, młodym mamom bardziej przyda się wiedza o rozwoju dziecka i prawidłowej komunikacji z nim, podczas gdy mężczyzna w średnim wieku pewnie chętnie wybierze temat autoprezentacji i negocjacji. Ważne żeby się nie ograniczać i mieć odwagę szukać odpowiedzi na stawiane sobie pytania.

Psychoedukacja a psychoterapia

Obie formy pracy psychologicznej są jednocześnie stosowane w procesie psychoterapii, jednak nie są tym samym. Psychoedukacja to działanie mające na celu zwiększenie wiedzy pacjenta o życiu psychicznym. Psychoterapia zaś polega na wprowadzeniu realnej zmiany, na “przepracowaniu” pewnych wzorców funkcjonowania psychicznego na bardziej adekwatne do życia pacjenta. Choć psychoedukacja pozwala na rozwijanie nowych umiejętności np. komunikacyjnych nie jest wystarczająca do zmiany głębiej zaburzonych wzorców funkcjonowania. Psychoedukacja jest ważną częścią procesu psychoterapeutycznego, gdzie ma na celu porządkowanie wiedzy pacjenta na temat jego uczuć, myśli i zachowań. Często psychoedukacja jest ważnym elementem leczenia, gdy informując o naturze zaburzeń, czy symptomów, pozwala zmniejszyć lęk przed nią i zwiększa poczucie kontroli w myśl zasady, że najwięcej lęku budzi to, co nieznane. Wiedza taka pozwala pacjentowi na wzięcie odpowiedzialności za proces leczenia.